Majka priroda je, zajedno sa ostalim lepotama koje pruža njena ćerka Stara planina, stanovnike Pirota blagoslovila termalnim izvorom koji leči skoro sve bolesti. Kako je ovaj biser u podnožju Vidliča nastao, ko ga je otkrio, i ko mu je nadenuo ime, saznaćete u priči koja sledi.
Ime „Dag Banjica“ vezuje se za legendu o turskoj lepotici Dagi, rodom iz Carigrada. Naime, glas o izvoru koji leči sve vrste oboljenja pročuo se duž puta Via Militaris, koji je vekovima spajao dva kontinenta. Daga je ubrzo posetila termalni izvor koji joj je omogućio ono što nije nijedan drugi oblik medicine širom Evrope i Azije. Turska lepotica je planinu napustila izlečena i srećna. Neki kažu da je odlučila da izvor nazove po sebi, ja bih pre rekao da su to učinili starosedeoci ovog područja, u želji da se na taj način dodvore imućnoj devojci.
Mnogo pre dolaska Osmanlija u Evropu, izvor su otkrili Rimljani. Oni su ti koji su i otkrili lekovite moći vrelog planinskog izvorišta, tako se barem pripoveda. Prateći put ovog narodnog predanja vraćamo se u ranorimski period, u vreme kada je Pirot (Tures) predstavljao važan faktor na svim mapama tadašnjeg carstva. Po povratku iz borbe, deo rimske vojske ulogorio se pored tada možda i nepoznatog izvora, sa ciljem da se okrepe i nakon par dana nastave put dalje. Ono što ih je zadržalo na tom mestu jeste činjenica da su se povređeni i bolesni daleko brže oporavljali konzumirajući vodu, koja se kroz pukotine stena probijala ka površini. Deo vojnika je, zajedno sa devojkama iz susednih sela, izgradio prva naselja u blizini izvorišta, što potvrđuju i malobrojna arheološka istraživanja na tom terenu.
Za kraj ovog teksta dodaću par praktičnih informacija, sa ciljem da pomognem onima koji još uvek nisu posetili „Dag banjicu“.
Izvorište se nalazi 4km severoistočno od Pirota, u kanjonu Gradašničke (Dobrodolske) reke. Nadmorska visina se kreće između 470 i 510 metara, a temperatura vode iznosi oko 29 stepeni. Poželjno je da termalne izvore posetite što ranije u toku dana i na taj način izbegnete gužvu, koju čine posetioci iz Bugarske, Makedonije, Hrvatske itd.
Mali savet kojim završavamo današnji blog. U slučaju da planirate celodnevnu posetu izvoru, naoružajte se ukusnom i kvalitetnom hranom. Kupanje u termalnom izvoru i te kako zna da iscrpi organizam, a ima li boljeg načina da upotpunite izlet od konzumiranja pirotskih proizvoda poput peglane kobasice i kačkavalja.
Autor: Nenad Stanković
Najistaknutiji građani Pirota kroz istoriju (četvrti deo)
read more
Археолошки локалитети ЈИ Србија - Archaeological Sites SI Serbia https://fb.watch/99ozj-yexv/
read more
Pričanje priča jedan je od najvažnijih sadržalaca jedne civilizacije...
read more
Istorijat najvažnije sporedne stvari na svetu, njen nastanak i razvoj u našem gradu
read more
„Ko se jednom napije vode sa Guševice, teško odlazi iz Pirota, a još ga teže zaboravlja“
read more
Kakve veze ima jedna od dve najuticajnije dinastije moderne istorije Srbije sa južnim krajevima oslobođenim za vreme Obrenovića
read more
Da li ovaj znak na ćilimu predstavlja zlo ili nešto drugo? Kako su nacisti „ocrnili“ simbol sunca i dobre sreće utkane u pirotski ćilim
read more
Najistaknutiji građani Pirota kroz istoriju (treći deo)
read more
Retki se usuđuju i da govore o tome, danas je to naša tema
read more
Mit ili istina? Ako je 17 rimskih careva rođeno na teritoriji današnje Srbije, zašto Atila ne bi mogao biti sahranjen u Krupcu...?
read more
Milan Piroćanac – prvi srpski moderni intelektualac
read more
Greška ikonopisaca ili jedinstveni prizor na svetskom nivou?
read more
Sukovski manastir je, poput Žiče, jedan od retkih u neposrednoj blizini glavnog putnog pravca i lako dostupan.
read more
Da li je majka poslednjeg vladara Romejskog carstva ktitor manastira Poganovo?
read more
Ne kaže se slučajno da je Pirot kapija istoka i zapada. Nezaobilazna destinacija na putu između Evrope i Azije.
read more
Dragoljub Jovanović - naučnik, političar, univerzitetski profesor, borac za slobodu...
read more
Svaki Piroćanac i bez gledanja može stići do kapije kuće Malog Riste. Čuveni konak ovog trgovca, a današnji muzej, sem brojnih istorijski vrednih predmeta čuva i mnoge tajne, kao i priče o stanovnicima Pirota tokom 19. veka.
read more
Vojvoda ili razbojnik, srpski ili bugarski junak?
read more
Srednjovekovna građevina koja krije mnoge tajne.
read more
Pirotski ćilimi su jedinstveni u svetu zbog načina izrade a nalaze se na Uneskovoj listi nematerijalnih kulturnih dobara Republike Srbije.
read more
Grnčari sa šireg prostora Pirota su bili nadaleko poznati. O tome govori i podatak o njihovoj brojnosti, po kojoj je u Srbiji 1914. godine ukupno bilo 173 grčnara. Od toga broja je 113 grnčara bilo samo iz Pirota. Najpoznatiji potiču iz sela Veliki i Mali Suvodol.
read more
Početkom XVIII veka su Crnovunci ili Karakačani, čiji su koreni povezani sa Grcima ili Cincarima, počeli proizvodnju kačkavalja i izvoz na sva tada velika i poznata tržišta. Staroplaninske padine bogate lekovitim biljem su predstavljale pogodnu ispašu za sortu ovaca koju su sami naselili, i dobru osnovu za visokokvalitetno mleko. Šezdesetih godina dvadesetog veka je bio zvaničan sir Bele kuće. Uz stara srpska vina, najbolji je pirotski kačkavalj.
read more
Naredne godine će se navršiti 130 godina od prvog zvaničnog pojavljivanja pirotskog ćilima na nekoj manifestaciji. Iz do tada običnog proizvoda za svakodnevnu upotrebu u domaćinstvu, pirotski ćilim je izrastao u statusni simbol, zaštitnika kuće i porodice, poslovne amajlije... Svojom neobičnom lepotom, originalnošću i dugovečnošću predstavlja pravo umetničko delo.
read more
Da li zaista postoji nešto što se može nazvati pirotskom umetnošću?
read more
